Το μάθημα εξοικειώνει τους φοιτητές και τις φοιτήτριες με βασικές έννοιες των οικονομικών της ανάπτυξης, με έμφαση και στις πολιτικές τους προεκτάσεις. Παρουσιάζει τους δείκτες ανάπτυξης, όπως το ΑΕΠ και άλλους, το θέμα της ισόρροπης και μη ισόρροπης ανάπτυξης, εμβαθύνει στην φτώχεια και ανισότητα, εξετάζει παραμέτρους όπως πληθυσμός-δημογραφικές τάσεις και μετανάστευση, τη σχέση τεχνολογίας και ανάπτυξης, τις εξωτερικές πτυχές όπως στρατηγική υποκατάστασης εισαγωγών, σχέση περιβάλλοντος και ανάπτυξης και, τέλος, θίγει το ζήτημα της παγκοσμιοποίησης. Σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών/τριών με την έννοια, το περιεχόμενο και τις πρακτικές των πολιτικών διεθνούς αναπτυξιακής συνεργασίας. Μερικά από τα θέματα προς συζήτηση είναι τα εξής: Είναι οι πολιτικές διεθνούς αναπτυξιακής συνεργασίας μέρος των μηχανισμών που διαθέτει ένα κράτος για την επίτευξη των στόχων της εξωτερικής του πολιτικής; Είναι η διεθνής αναπτυξιακή βοήθεια αποκλειστικά μηχανισμός παροχής βοήθειας σε αυτούς που την έχουν ανάγκη, χωρίς απαραίτητα να εξυπηρετεί πολιτικές σκοπιμότητες; Ποια είναι τα όρια ανάμεσα στις πολιτικές αναπτυξιακής συνεργασίας και την οικονομική διπλωματία; Στο πλαίσιο αυτό, οι φοιτητές/τριες θα αξιολογήσουν, μέσα από τη μελέτη μιας σειράς περιπτώσεων, τους μηχανισμούς υλοποίησης, τους στόχους και όταν είναι εφικτό, την αποτελεσματικότητα συγκεκριμένων πολιτικών αναπτυξιακής συνεργασίας, κυρίως της ΕΕ και των κρατών μελών της καθώς και των ΗΠΑ.

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές αποκτούν τις εξής γνώσεις, ικανότητες και δεξιότητες: Γνώσεις: Το μάθημα εξοικειώνει τους φοιτητές: - με βασικές έννοιες των οικονομικών της ανάπτυξης. Παρουσιάζει τους δείκτες ανάπτυξης, όπως το ΑΕΠ και άλλους, το θέμα της ισόρροπης και μη ισόρροπης ανάπτυξης και εμβαθύνει στη φτώχεια και την ανισότητα, με την έννοια, το περιεχόμενο και τις πρακτικές των πολιτικών διεθνούς αναπτυξιακής συνεργασίας, με τις πρακτικές των πολιτικών της Διεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας όπως αυτή σχεδιάζεται και υλοποιείται από κράτη, διεθνείς οργανισμούς και μη κρατικούς φορείς, στην αξιοποίηση και εμβάθυνση των γνώσεων που απέκτησαν οι φοιτητές σε μαθήματα όπως «Διεθνής Πολιτική», «Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις», κ.ο.κ. καθώς και στην προετοιμασία των φοιτητών για παρακολούθηση μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών στο συγκεκριμένο γνωστικό πεδίο. 

Ικανότητες: οι φοιτητές ενισχύουν τις ικανότητες χρήσης γραπτού λόγου και της συγκέντρωσης και ιεράρχησης πληροφορίας από διάφορες πηγές /διαδίκτυο ενώ ταυτόχρονα με την υποχρεωτική παρουσίαση αυτών αναπτύσσεται η ικανότητα δημοσίου λόγου, διαχείρισης χρόνου, η ευχέρια προφορικής παρουσίασης και ανάπτυξης επιχειρημάτων. 

Δεξιότητες: - το μάθημα ενισχύει τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων στο εξειδικευμένο πεδίο των σπουδών τους ιδιαίτερα όσον αφορά στο σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση πολιτικών  που προωθούνται από κρατικές υπηρεσίες, ΜΚΟ και διεθνείς οργανισμούς, ανάληψης διοικητικών καθηκόντων και αντιμετώπισης προβλημάτων κυρίως σε συνεργασία με συναδέλφους τους, γνωριμία με τις διαδικασίες εντοπισμού προκηρύξεων στο πλαίσιο της ΔΑΒ και της σύνταξης σχετικών προτάσεων.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ

Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών 

Ομαδική εργασία 

Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον 

Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα 

Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου 

Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής 

Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με την έννοια, το περιεχόμενο και τις πρακτικές των πολιτικών οικονομικής ανάπτυξης και διεθνούς αναπτυξιακής συνεργασίας. Μερικά από τα θέματα προς συζήτηση είναι τα εξής: πως επιτυγχάνεται η οικονομική ανάπτυξη; ποια η διαφορά μεταξύ οικονομικής μεγένθυνσης και οικονομικής ανάπτυξης; Είναι οι πολιτικές διεθνούς αναπτυξιακής συνεργασίας μέρος των μηχανισμών που διαθέτει ένα κράτος για την επίτευξη των στόχων της εξωτερικής του πολιτικής. Είναι η διεθνής αναπτυξιακή βοήθεια αποκλειστικά μηχανισμός παροχής βοήθειας σε αυτούς που την έχουν ανάγκη, χωρίς απαραίτητα να εξυπηρετεί πολιτικές σκοπιμότητες; Ποια είναι τα όρια ανάμεσα στις πολιτικές αναπτυξιακής συνεργασίας και την οικονομική διπλωματία; Στο πλαίσιο αυτό, οι φοιτητές θα αξιολογήσουν, μέσα από τη μελέτη μιας σειράς περιπτώσεων, τους μηχανισμούς υλοποίησης, τους στόχους και όταν είναι εφικτό, την αποτελεσματικότητα συγκεκριμένων πολιτικών αναπτυξιακής συνεργασίας αλλά και το ρόλο σημαντικών δρώντων όπως διεθνείς οργανισμοί (π.χ. Παγκόσμια Τράπεζα), περιφερειακοί οργανισμοί (π.χ. Ευρωπαϊκή Ένωση), Μη Κερδοσκοπικές Οργανώσεις (π.χ. Oxfam).

 

Παράλληλα, το μάθημα ενσωματώνει ένα πιο πρακτικό μέρος, αυτό της γνωριμίας με τις διάφορες χρηματοδοτήσεις έργων στο πλαίσιο της διεθνούς αναπτυξιακής βοήθειας. Οι φοιτητές θα εξοικειωθούν με τις διάφορες πλατφόρμες εντοπισμού σχετικών προκηρύξεων (με έμφαση στο EuropeAid/DevCo), τη σωστή ανάγνωση αυτών καθώς και μεθοδολογίες δημιουργίας προτάσεων χρηματοδότησης. 

 

Το μάθημα αναπτύσσεται σε 13 διαλέξεις.

Τίτλος ενότητας	Βιβλιογραφία	Σύνδεσμος παρουσίασης
Εισαγωγή	Παρουσίαση μαθήματος	Ηλεκτρονική παρουσίαση (powerpoint presentation) ανηρτημένη στο e-class
Οικονομική ανάπτυξη και οικονομική μεγέθυνση	Χουλιάρας & Πετρόπουλος, Καταπολεμώντας τη Φτώχεια στον Παγκόσμιο Νότο – Μια Εισαγωγή στη Διεθνή Αναπτυξιακή Βοήθεια, Κεφ. 1 Πεσμαζόγλου Β., Η Πολιτική Οικονομία της Ανάπτυξης, Αποθετήριο Κάλλιπος, Κεφ. 1 & 2 Παρουσίαση μαθήματος	Ηλεκτρονική παρουσίαση (powerpoint presentation) ανηρτημένη στο e-class
Εθνικές πολιτικές οικονομικής ανάπτυξης	Χουλιάρας & Πετρόπουλος, Καταπολεμώντας τη Φτώχεια στον Παγκόσμιο Νότο – Μια Εισαγωγή στη Διεθνή Αναπτυξιακή Βοήθεια, Κεφ. 1 Πεσμαζόγλου Β., Η Πολιτική Οικονομία της Ανάπτυξης, Αποθετήριο Κάλλιπος, Κεφ. 1 & 2 Παρουσίαση μαθήματος	Ηλεκτρονική παρουσίαση (powerpoint presentation) ανηρτημένη στο e-class
Διεθνείς πολιτικές οικονομικής ανάπτυξης και η ΔΑΣ	Χουλιάρας & Πετρόπουλος, Καταπολεμώντας τη Φτώχεια στον Παγκόσμιο Νότο – Μια Εισαγωγή στη Διεθνή Αναπτυξιακή Βοήθεια, Κεφ. 1 & 2 Πεσμαζόγλου Β., Η Πολιτική Οικονομία της Ανάπτυξης, Αποθετήριο Κάλλιπος, Κεφ. 1 & 2 Παρουσίαση μαθήματος	Ηλεκτρονική παρουσίαση (powerpoint presentation) ανηρτημένη στο e-class
Οι κύριοι δρώντες: διεθνείς οργανισμοί	Χουλιάρας & Πετρόπουλος, Καταπολεμώντας τη Φτώχεια στον Παγκόσμιο Νότο – Μια Εισαγωγή στη Διεθνή Αναπτυξιακή Βοήθεια, Κεφ. 3 & 4 Παρουσίαση μαθήματος	Ηλεκτρονική παρουσίαση (powerpoint presentation) ανηρτημένη στο e-class
Οι κύριοι δρώντες: κράτη	Χουλιάρας & Πετρόπουλος, Καταπολεμώντας τη Φτώχεια στον Παγκόσμιο Νότο – Μια Εισαγωγή στη Διεθνή Αναπτυξιακή Βοήθεια, Κεφ. 2 & 4 Παρουσίαση μαθήματος	Ηλεκτρονική παρουσίαση (powerpoint presentation) ανηρτημένη στο e-class
Οι κύριοι δρώντες: ΜΚΟ και εταιρείες	Χουλιάρας & Πετρόπουλος, Καταπολεμώντας τη Φτώχεια στον Παγκόσμιο Νότο – Μια Εισαγωγή στη Διεθνή Αναπτυξιακή Βοήθεια, Κεφ. 7 & 8 Χουλιάρας Α., Τζιφάκης Ν.(2007), Η Διεθνής Αναπτυξιακή Βοήθεια στα Βαλκάνια: Οι Αντιφάσεις στη Γενναιοδωρία, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα., Κεφ. 3 Παρουσίαση μαθήματος	Ηλεκτρονική παρουσίαση (powerpoint presentation) ανηρτημένη στο e-class
Ελλάδα και ΔΑΣ	Ετήσια Έκθεση της Ελληνικής Διμερούς και Πολυμερούς Κρατικής Αναπτυξιακής Συνεργασίας και Βοήθειας, έτους 2022 Χουλιάρας & Πετρόπουλος, Καταπολεμώντας τη Φτώχεια στον Παγκόσμιο Νότο – Μια Εισαγωγή στη Διεθνή Αναπτυξιακή Βοήθεια, Κεφ. 11 Παρουσίαση μαθήματος	Ηλεκτρονική παρουσίαση (powerpoint presentation) ανηρτημένη στο e-class
Ενδιάμεση Εξέταση
Κίνητρα και επιλογές ΔΑΣ	Χουλιάρας & Πετρόπουλος, Καταπολεμώντας τη Φτώχεια στον Παγκόσμιο Νότο – Μια Εισαγωγή στη Διεθνή Αναπτυξιακή Βοήθεια, Κεφ. 4 Παρουσίαση μαθήματος	Ηλεκτρονική παρουσίαση (powerpoint presentation) ανηρτημένη στο e-class
Αποτελεσματικότητα ΔΑΣ	ΟΟΣΑ, Development Co-operation Report 2017 Χουλιάρας & Πετρόπουλος, Καταπολεμώντας τη Φτώχεια στον Παγκόσμιο Νότο – Μια Εισαγωγή στη Διεθνή Αναπτυξιακή Βοήθεια, Κεφ. 5 Brookings (2011), Measuring Aid Effectiveness Effectively: A Quality of Official Development Assistance Index Παρουσίαση μαθήματος	Ηλεκτρονική παρουσίαση (powerpoint presentation) ανηρτημένη στο e-class
ΔΑΣ και Οικονομική Διπλωματία	Παρουσίαση μαθήματος	Ηλεκτρονική παρουσίαση (powerpoint presentation) ανηρτημένη στο e-class
Νέες τάσεις και προοπτικές (roundtable discussion)		Ηλεκτρονική παρουσίαση (powerpoint presentation) ανηρτημένη στο e-class

Τρόποι αξιολόγησης φοιτητή:

Ενδιάμεση (30%) και Ομαδική Εργασία με παρουσίαση (70%)
Ενδιάμεση (30%) και Τελική εξέταση (70%)

ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ

Πρόσωπο με Πρόσωπο

ΧΡΗΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

ΧΡΗΣΗ ΤΠΕ στη διδασκαλία και στην επικοινωνία με τους φοιτητές, Χρήση e-class, Emails, Powerpoint Presentations, Βίντεο και Online Χάρτες Στατιστικών Δεδομένων

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Δραστηριότητα	Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου
Διαλέξεις	39
Συγγραφή εργασίας (ομαδική)	18
Παρουσίαση εργασίας	4
Τελικές Εξετάσεις	58,5
Σύνολο	119,5

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ 

Οι φοιτητές αξιολούνται στην ελληνική γλώσσα μέσα από μια ενδιάμεση (30%) και μια τελική εξέταση (70%). Οι εξετάσεις περιλαμβάνουν επιλογή από ερωτήσεις ανάπτυξης και συνδυαστικές ερωτήσεις.

Προεραιτικά οι φοιτητές μπορούν να αντικαταστήσουν την τελική εξέταση με την ανάληψη ομαδικής εργασίας. Οι εργασίες παρουσιάζονται υποχρεωτικά στο μάθημα. 

Οι εργασίες βαθμολογούνται βάσει των ακολούθων κριτηρίων:

Γενική παρουσίαση (15%), Πληρότητα (30%), Επιχειρήματα (30%), Συμπεράσματα (15%) και  Βιβλιογραφία (10%). Τα κριτήρια και επεξήγηση αυτών είναι διαθέσιμα στο eclass: https://eclass.uop.gr/modules/document/?course=PEDIS193

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Υποχρεωτικά Εγχειρίδια

Χουλιάρας Α. & Πετρόπουλος Σ., Καταπολεμώντας τη Φτώχεια στον Παγκόσμιο Νότο – Μια Εισαγωγή στη Διεθνή Αναπτυξιακή Βοήθεια, Αποθετήριο Κάλλιπος, 2023.

Πεσμαζόγλου Β., Η Πολιτική Οικονομία της Ανάπτυξης, Αποθετήριο Κάλλιπος, 2015.

 

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία

Χουλιάρας Α., Τζιφάκης Ν.(2007), Η Διεθνής Αναπτυξιακή Βοήθεια στα Βαλκάνια: Οι Αντιφάσεις στη Γενναιοδωρία, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα.

Χουλιάρας Α. και Πετρόπουλος Σ., Η Αφρική και οι Άλλοι, Αποθετήριο Κάλλιπος, διαθέσιμο στο σύνδεσμο  https://repository.kallipos.gr/handle/11419/2377

Χουλιάρας Α. και Πετρόπουλος Σ. Διεθνής Aναπτυξιακή Συνεργασία: Μια εισαγωγή

URL ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ECLASS (ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΤΗΛΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ)

https://eclass.uop.gr/courses/1315/